SAŽETAK

Terapija kao i dijagnostika plućne embolije je kompleksna. U radu su date smernice za fibrinolitičku i antikoagulantnu terapiju heparinom i kumarinskim preparatima u lečenju plućnog tromboembolizma (PE). Nakon procene kliničke verovatnoće da li se radi o masivnoj plućnoj emboliji ili ne, odlučuje se o vrsti terapije. Posebno rizičnu grupu bolesnika čine oni koji su hemodinamski nestabilni, zbog disfunkcije desne komore, koja nastaje kao posledica začepljenja većih grana ili glavne grane plućne arterije sa posledičnom akutnom plućnom hipertenzijom. Masivna embolija se leči u jedinicama intenzivne nege trombolitičkom terapijom uz monitoring vitalnih parametara. Nemasivna embolija pluća leči se antikoagulantnom terapijom: nefrakcioniranim heparinom u kontinuiranoj infuziji ili sa niskomolekularnim heparinom. Nakon postavljanja dijagnoze plućne embolije ili pak duboke venske tromboze (DVT) odnosno VTE (venskog tromboembolizma) nastavlja se lečenje antagonistima vitamina Ku trajanju od 4 do 6 sedmica ako su uzroci za VTE prolazni. Kod idiopatskih VTE antikoagulantna terapija se sprovodi u dužini od 3 do 6 meseci pa i do godinu dana, a kod recidivantnih PE i DVT 6 do 12 meseci i duže. Kod VTE udruženog sa karcinomom, antikoagulantna terapija se sprovodi dugotrajno. Kod trombofilija antikoagulantna zaštita se primenjuje u stanjima povećanog rizika od tromboze, a ako dođe do pojave VTE onda trajno.

Ključne reči: trombolitici, heparin, antagonisti vitamina K, plućna embolija

SUMMARY

The treatment of pulmonary thromboembolism (PT) is as complex as its diagnosing. This paper defines the recommendations for thrombolytic and anticoagulant treatment of PT by heparin and cumarine preparations. The treatment choice is made after the clinical probability of either massive or non-massive PE has been assessed. The high-risk group includes the patients with unstable hemodynamics due to the right ventricle dysfunction, which is induced by thrombus obstruction of major or main branches of the pulmonary artery, resulting in acute pulmonary hypertension. Massive PE is treated at intensive care units by thrombolytic therapy, accompanied by vital parameters monitoring. Non-massive PE is treated by anticoagulant therapy: unfractionated heparin via continuous intravenous injection, or by low molecular weight heparin. The treatment starts as soon as the diagnosis of PE, deep venous thrombosis (DVT), or venous thromboembolism (VTE) is established. It includes vitamin K antagonists, applied 4-6 weeks if the VTE agents are transient. With idiopathic VTE, the anticoagulation treatment lasts for 3-6 months up to a year, and with recurrent PE and DVT it lasts 6-12 moths or longer. When VTE accompanies lung cancer, a long-term anti-coagulation treatment is required. In thrombophilia, anticoagulant protection is applied when there is an increased risk of thrombosis, or permanently if VTE develops.

Key words: thrombolytics, heparin, vitamin K antagonists, pulmonary thromboembolism

Prim. dr Jadranka Vučićević-Trobok,
Odeljenje za tromboemboliju pluća, Klinika za urgentnu pulmologiju,
Institut za plućne bolesti, Sremska Kamenica