SAŽETAK

Struktura ćelijskog jedra je vrlo složena. Njeno poznavanje je značajno jer pod određenim okolnostima antigeni jedra mogu da podstaknu imunski sistem čoveka na produkciju antinukleusnih antitela (ANA). ANA se najčešće detektuju u serumima obolelih od sistemskih bolesti vezivnog tkiva (SBVT), ali i u mnogim drugim bolestima i stanjima, pa čak i kod zdravih osoba, što zavisi često od metode kojom se izvodi test. U bolestima koje ne spadaju u SBVT, ANA su u serumima uglavnom prisutna u malom titru, a njihovo prisustvo je bez kliničkog značaja. Danas je zahvaljujući razvoju brojnih i vrlo osetljivih specifičnih metoda, moguće u serumima ispitanika pored ukupnih (tANA) odrediti i različite podgrupe ANA, tj. specifična ANA (sANA), karakteristična za pojedine antigene jedra. Selektivna pojava pojedinih sANA u određenih SBVT koristi se u dijagnostičke svrhe, za procenu težine bolesti, za praćenje efekata primenjene terapije i za prognozu bolesti. U Institutu za plućne bolesti u Sremskoj Kamenici koristi se tehnika indirektne imunofluorescencije (TIIF) za dokazivanje prisustva ANA u serumima ispitanika. Korišćenjem tkivnog ili ćelijskog supstrata, (a u slučaju pozitivnih rezultata), na fluorescentnom mikroskopu je moguće razlikovati 4 tipa jedarne fluorescencije.

Ključne reči: antinukleusna antitela, tip jedarne fluorescencije

SUMMARY

The cell nucleus has a very complex structure which is important to be known very well, as the nuclear antigens can, in certain circumstances, stimulate the human immunological system to produces antinuclear antibodies (ANA). ANA are usually detected in the serum of patients with systemic connective tissue disorders (SCTD), but in other conditions as well, even in healthy subjects. In the diseases other then SCTD, the serum is commonly presented with a low ANA titer, lacking any clinical symptoms. Due to the development of numerous exceptionally sensitive specific tests, it is nowadays possible to detect in the patient's serum both the total (tANA) and specific (sANA) antinuclear antibodies, specific for certain nuclear antigens. The selective emergence of some ANA in specific SCTD is utilized for diagnostic purposes, as well as for disease assessment, treatment monitoring and prognosis. To confirm the presence of ANA in the patient's serum, the technique of indirect immunofluorescence has been routinely applied in the Institute for Pulmonary Diseases in Sremska Kamenica. Using the tissue or cellular substrate (in case of a positive finding), four nuclear fluorescence types can be differentiated by fluorescent microscope.

Key words: antinuclear antibodies, nuclear fluorescence types.

Ass mr. sci. dr Svetlana Kašiković Lečić, specijalista interne medicine,
Institut za plućne bolesti, Sremska Kamenica